રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ ઓનલાઈન ફંડ ટ્રાન્સફરને સુરક્ષિત અને સચોટ બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે એક મોટું પગલું ભર્યું છે. આરબીઆઈએ માહિતી આપી છે કે 1 એપ્રિલ, 2025 સુધીમાં, નેશનલ ઈલેક્ટ્રોનિક ફંડ ટ્રાન્સફર (NEFT) અને રિયલ ટાઈમ ગ્રોસ સેટલમેન્ટ (RTGS) સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરતી તમામ બેંકો ગ્રાહકોને લાભાર્થીના ખાતાના નામની ચકાસણી કરવાની સુવિધા પૂરી પાડશે. ફંડ ટ્રાન્સફરમાં ભૂલો અને છેતરપિંડી અટકાવવા માટે આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે.
શું ફાયદો થશે?
મહત્ત્વની વાત એ છે કે, યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ (UPI) અને તાત્કાલિક ચુકવણી સેવા (IMPS) જેવી પેમેન્ટ સિસ્ટમ્સમાં લાભાર્થીના નામની ચકાસણીની સુવિધા પહેલેથી જ ઉપલબ્ધ છે. હવે આ સુવિધા NEFT અને RTGS માટે લાગુ કરવામાં આવશે. આ પ્રક્રિયા બેંકના કોર બેંકિંગ સોલ્યુશન (CBS) દ્વારા કરવામાં આવશે, જે ખોટા ખાતાઓમાં ભંડોળ જવાનું જોખમ ઘટાડશે અને છેતરપિંડીના કેસોને અટકાવશે.
આ સુવિધા કેવી રીતે કામ કરશે?
RBI મુજબ, ખાતાધારકનું નામ લાભાર્થી બેંકના CBS પરથી લાભાર્થીના ખાતા નંબર અને મોકલનાર દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલ IFSC કોડના આધારે મેળવવામાં આવશે. પૈસા ટ્રાન્સફર કરનાર વ્યક્તિને આ નામ બતાવવામાં આવશે, જેથી તે પુષ્ટિ કરી શકે કે આપેલી માહિતી સાચી છે. જો કોઈ ટેકનિકલ કારણોસર ખાતાનું નામ પ્રદર્શિત ન થાય તો, જમાકર્તા ઉપાડવાની રકમ નક્કી કરી શકે છે.
શું ગ્રાહકો માટે કોઈ ફ્રીબીઝ હશે?
- આરબીઆઈએ સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ સેવા ગ્રાહકોને મફતમાં આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત આ સુવિધા ઈન્ટરનેટ બેન્કિંગ, મોબાઈલ બેન્કિંગ અને શાખાઓ દ્વારા પણ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.
- નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) ગ્રાહકોની ગોપનીયતાને ધ્યાનમાં રાખીને આ સુવિધા સંબંધિત કોઈપણ માહિતી સંગ્રહિત કરશે નહીં.
- આરબીઆઈએ એ પણ સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે વિવાદની સ્થિતિમાં, રેમિટર બેંક અને લાભાર્થી બેંક યુનિક લુકઅપ રેફરન્સ નંબર અને સંકળાયેલ લોગનો ઉપયોગ કરીને વિવાદનો ઉકેલ લાવશે.
- આરબીઆઈનું આ પગલું ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમને વધુ સુરક્ષિત અને વપરાશકર્તા મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવાની દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે.
- આનાથી ફંડ ટ્રાન્સફરમાં ભૂલોની શક્યતા ઓછી થશે અને ગ્રાહકોનો વિશ્વાસ પણ વધશે.
- બેંકો અને પેમેન્ટ સિસ્ટમ ઓપરેટરોએ હવે સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે તેઓ આ નવી સુવિધાને સમયસર લાગુ કરે.
