મુંબઈ: અમેરિકાના નવનિયુક્ત રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને ભારત પ્રત્યે સકારાત્મક વલણ દર્શાવવા માટે રાજી કરવા માટે, ભારત સરકાર તેમની સાથે વેપાર કરાર, વધુ માલસામાનની આયાત અને ટેરિફમાં ઘટાડો જેવા પગલાં લેવાનું વિચારી રહી છે. આગામી બજેટમાં કસ્ટમ ડ્યુટીના દરમાં ઘટાડો કરવા ઉપરાંત વ્યવહારિકતા પર પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ગત નાણાકીય વર્ષમાં ભારતનો અમેરિકા સાથે 35.30 અબજ ડોલરનો વેપાર હતો. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા કોઈપણ કરકસરનાં પગલાં આ કુલને ઘટાડી શકે છે. સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ભારત વેપાર સંતુલન જાળવવા માટે યુએસના પગલા સામે જવાબી પગલાં લેવાનું પણ વિચારી રહ્યું છે.
ગયા નાણાકીય વર્ષમાં અમેરિકા ભારતનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર હતું.
ભારત અમેરિકાથી સ્ટીલ, વ્હિસ્કી અને ક્રૂડ ઓઈલની આયાત વધારી શકે છે, એટલું જ નહીં કેટલીક પ્રોડક્ટ્સ પર ટેરિફ ઘટાડવા પર પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
આને ટ્રમ્પ સાથે કોઈપણ પ્રકારના મુકાબલો ટાળવાના ભાગરૂપે માનવામાં આવી રહ્યું છે. આ સિવાય ભારત અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે કોઈપણ સંભવિત વેપાર યુદ્ધનો ફાયદો ઉઠાવવા માંગે છે.
એક અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત અમેરિકામાં ગેરકાયદેસર રીતે રહેતા 18,000 ભારતીયોને પરત લઈને ટ્રમ્પ સાથે કોઈ સંઘર્ષ ઈચ્છતું નથી તે સંકેત આપવા માટે તૈયાર છે.
અમેરિકાએ કેનેડા અને મેક્સિકો પર 25% અને ચીન પર 10% ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી છે. જો બ્રિક્સ દેશો પોતાની ખાસ કરન્સી બહાર પાડે તો ટ્રમ્પે આ દેશો સામે પણ કડક વલણ અપનાવવાની ચેતવણી આપી છે.
દરમિયાન, નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થનારા આગામી નાણાકીય વર્ષ માટેના બજેટમાં કસ્ટમ ડ્યૂટીના સ્તરમાં કાપનો અમલ કરે તેવી અપેક્ષા છે. હાલમાં વિવિધ આયાતી માલ પર કસ્ટમ ડ્યુટીના 40 થી વધુ સ્તરો છે.
સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર કસ્ટમ ડ્યુટીનું સ્તર ઘટાડીને તેને સક્ષમ બનાવવા માંગે છે, પરંતુ વિવિધ દેશો સાથે મુક્ત વેપાર કરાર (FTAs)ની જોગવાઈઓને કારણે સરકાર વધુ છૂટ આપવાની સ્થિતિમાં નથી.
FTA હેઠળ નિર્ધારિત ફી દર બદલી શકાશે નહીં. જો કે, કસ્ટમ ડ્યુટી દરનું માળખું સમીક્ષા હેઠળ છે. ટેક્સ સ્તરમાં થોડો ઘટાડો કરી શકાય છે, પરંતુ આ ઘટાડો ઉત્પાદનની આયાતના વોલ્યુમ પર વધુ નિર્ભર રહેશે.
