તાજેતરમાં ભારતનું SPADEX મિશન સફળ રહ્યું છે. હવે ઈસરોએ એક નવા મિશન પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. ISROએ આ મિશનને Crops Experiment નામ આપ્યું છે. ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર આ મિશનની સફળતા કૃષિ સંશોધનના ક્ષેત્રમાં એક મોટી ઉપલબ્ધિ સાબિત થશે. તો ચાલો જાણીએ આ મિશન વિશે વિગતવાર…
ઈસરોએ અવકાશમાં કઈ પ્રગતિ કરી?
4 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ, ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) એ અવકાશમાં કાઉપીના બીજ ઉગાડ્યા છે. ઈસરોનું કહેવું છે કે આ મિશનની સફળતા એક સીમાચિહ્નરૂપ છે. વિક્રમ સારાભાઈ સ્પેસ સેન્ટર (VSSC) દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ CROPS પ્રયોગ સફળ રહ્યો છે.
મિશનનો ઉદ્દેશ્ય શું છે?
પાકના પ્રયોગ હેઠળ કઠોળના બીજ અવકાશમાં ઉગાડવામાં આવ્યા હતા. આ બીજ ચાર દિવસમાં અંકુરિત થવા લાગ્યા. આ પ્રયોગ હેઠળ વૈજ્ઞાનિકો એ જાણવા માગતા હતા કે ઓછી ગુરુત્વાકર્ષણમાં છોડ કેવી રીતે વધે છે. ભવિષ્યને ધ્યાનમાં રાખીને આ પ્રયોગ ખૂબ જ જરૂરી છે.
POEM પ્લેટફોર્મ
ISRO એ આવા પ્રયોગો માટે POEM (PS4- Orbital Experiment Module) બનાવ્યું છે. તે એક સ્થિર પ્લેટફોર્મની જેમ કામ કરે છે. POEM સોલર પેનલ્સ, લિ-આયન બેટરી અને નેવિગેશન સિસ્ટમથી સજ્જ છે. આનાથી વૈજ્ઞાનિકોને અવકાશ મિશન દરમિયાન પ્રયોગો સંબંધિત સચોટ માહિતી મળે છે.
અવકાશયાત્રીઓને ઓછી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડશે
અવકાશમાં પાક સંબંધિત સંશોધન ભવિષ્ય માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ઓછી ગુરુત્વાકર્ષણમાં છોડ કેવી રીતે ખીલે છે? આ પ્રશ્નનો જવાબ મળ્યા બાદ અવકાશયાત્રીઓને ખોરાકનો કાયમી સ્ત્રોત મળી જશે. સામાન્ય રીતે અવકાશયાત્રીઓ અવકાશમાં જતી વખતે તેમની સાથે ઘણું રાશન લઈને જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો આ મિશન સફળ થશે તો અવકાશયાત્રીઓને ત્યાં રોકાણ દરમિયાન ખોરાકની ચિંતા કરવાની જરૂર રહેશે નહીં.
શું ફાયદો થશે?
જો આ પ્રયોગ સફળ થશે તો તે અન્ય ગ્રહો પર પણ જીવન શક્ય બનાવવામાં મદદ કરશે. વૈજ્ઞાનિકો સતત એવા ગ્રહો શોધી રહ્યા છે જ્યાં જીવન શક્ય છે. આવી સ્થિતિમાં જો વૈજ્ઞાનિકોને અવકાશમાં પાક ઉગાડવાની ટેક્નોલોજી મળી જાય તો તે ગ્રહ પર માનવીઓના વસવાટની સંભાવના ઘણી હદ સુધી વધી શકે છે.
